Hồi bé, sau mỗi bữa sáng, mẹ hay cho tôi những viên kẹo vitamin tổng hợp loại nhai hình các nhân vật trong phim hoạt hình. Với tôi, vị nó giống như kẹo, và vì không được cho ăn nhiều kẹo nên tôi rất thích.
Lớn lên, tôi tiếp tục dùng vitamin tổng hợp để có sức khỏe tốt. Tôi sử dụng từ những viên vitamin có vị ngọt cho tới những loại phổ biến bày bán trong cửa hàng, thậm chí chuyển sang dùng các sản phẩm đắt tiền hơn để đảm bảo chất lượng.
Nhiều người sẽ đồng ý rằng việc sử dụng vitamin tổng hợp là cách khá an toàn để chắc chắn rằng bạn có đủ lượng vitamin và khoáng chất cần thiết, nhất là những người lười biếng và bận rộn.
Từ vitamin trong kẹo dẻo bạc hà cho tới vitamin được thêm vào các loại thức uống thương mại, ngày nay chúng ta có thể bổ sung tất cả các loại vitamin chỉ trong nháy mắt. Ai mà còn cần phải ngồi trước đĩa thức ăn khi bạn có thể nạp mọi loại vitamin và khoáng chất trong mấy viên kẹo dẻo?
Câu hỏi đặt ra là: Vậy nạp dưỡng chất cho cơ thể thông qua uống vitamin hay là thông qua đường ăn uống tốt hơn ?
Với những ai dùng vitamin tổng hợp, bài viết này đáng để nghiên cứu một cách nghiêm túc.
Vấn đề gì cần lưu ý với vitamin tổng hợp
Vitamin tổng hợp vô cùng tiện lợi. Bạn có thể nạp 100% lượng vitamin và khoáng chất cần thiết mà không phải ăn bất cứ thức ăn nào.
Nghe có vẻ như phương thuốc tuyệt vời phải không ?
Nhưng vấn đề là nạp vitamin và khoáng chất chỉ là một phần trong công thức để có được sức khỏe tốt.
Một người không thể sống chỉ nhờ vào vitamin. Bạn cũng cần bổ sung năng lượng, từ tổ hợp tinh bột, đạm thịt cá và chất béo lành mạnh.
Trong vitamin tổng hợp cũng không có chất xơ.
Chúng ta biết rằng chất xơ quan trọng với cơ thể vì nó chịu trách nhiệm giúp chúng ta no và thải “chất thải” ra khỏi cơ thể, giảm nguy cơ bệnh tim mạch và giữ mức đường trong máu được ổn định.
Ngoài ra, thức ăn còn cung cấp cho bạn chất chống oxy hóa và các chất từ thực vật giúp bảo vệ bạn khỏi ung thư, bệnh tim, huyết áp cao và tiểu đường.
Bạn thấy đó, một viên vitamin tổng hợp không đời nào có thể thay thế một bữa ăn thật sự được chuẩn bị với những thực phẩm thật sự.
Theo một nghiên cứu, các dưỡng chất trong thức ăn “có hoạt tính sinh học cao và có thể tiêu hóa” hơn những gì tương tự có trong thuốc.
Nhưng một số người cần vitamin tổng hợp để bổ sung những chất chất họ thiếu.
Ví dụ, người ăn chay cần đảm bảo có đủ vitamin B12, vitamin D, Iot, canxi, sắt và DNA.
Phụ nữ đang mang thai hay chuẩn bị mang thai cần chắc chắn rằng nạp đủ lượng acid folic/folate và sắt trước khi sinh. Chúng không chỉ giúp tăng cơ hội “mẹ tròn con vuông” mà còn giúp bảo vệ bé con trong suốt giai đoạn thai kì.
Những người khỏe mạnh chưa từng trải qua sự thiếu hụt vitamin cũng nên cần xem xét lại tại sao họ cần bổ sung vitamin tổng hợp.
Trong một bài báo do Forbes công bố, Steven Salzberg liệt kê 6 loại vitamin bạn không nên phí tiền để mua.
- Vitamin C
- Vitamin A và beta-carotene
- Vitamin E
- Vitamin B6
- Vitamin D
- Vitamin tổng hợp
Tại sao lại như thế, chẳng phải chúng rất quan trọng và toàn được đề cập bằng những mỹ từ hay sao ?
Bởi vì chúng ta có thể tìm thấy chúng trong bữa ăn hàng ngày. Và không giống với việc nạp vitamin thông qua thức ăn, dùng thuốc có thể tạo ra các tác dụng tiêu cực lên sức khỏe của cơ thể.
Ví dụ
Con người không thể hấp thu quá nhiều vitamin B6 từ bữa ăn. Nhưng việc dùng lượng lớn vitamin B6 từ các nguồn bổ sung trong một năm hoặc hơn có thể gây tổn hại thần kinh nghiêm trọng, dẫn đến việc mất kiểm soát hoạt động cơ thể… diễn tiến thành đau đớn, da xấu, dị ứng với ánh nắng mặt trời và ợ nóng.
Nếu đó chưa đủ đáng sợ thì một nghiên cứu trên 38,772 phụ nữ trong 25 năm khám phá ra rằng “nguy cơ tử vong sẽ tăng lên khi uống vitamin: vitamin B6, acid folic, sắt, magie, kẽm và đồng trong thời gian dài.”
Dù có nhiều nghiên cứu chỉ ra lợi ích của vitamin tổng hợp, bạn cũng phải tìm hiểu thêm các nghiên cứu ngược lại giống như tôi vừa đề cập bên trên.
Điều đó khiến tôi tự hỏi sẽ ra sao nếu người ta sử dụng vitamin tổng hợp như một thói quen ăn uống.
Có người sẽ nghĩ …: “Cũng tốt thôi nếu tôi ăn một chế độ toàn pizza, cookies, và thức ăn nhanh và nạp đủ dưỡng chất từ viên vitamin tổng hợp.”
Tôi ước là có phương thuốc đó thật, nhưng tiếc là chưa. Dùng vitamin tổng hợp có thể không làm cho chế độ ăn uống của bạn kém lành mạnh nhưng bạn không thể sử dụng nó để bổ sung thêm vitamin C thay cho việc ăn trái cây được.
Thay vào đó, bạn có thể thêm nhiều thực phẩm dinh dưỡng vào bữa ăn.
Có nhiều loại thực phẩm đem đến nhiều lợi ích cho cơ thể mà không loại vitamin tổng hợp nào có được.
Cùng xem qua nhé!
Vitamin tổng hợp từ thiên nhiên: Cải xoăn
Cải xoăn là một trong những loại siêu thực phẩm tốt cho sức khỏe nhất thế giới vì nó chưa nhiều dưỡng chất và vitamin.
Chỉ với một cốc cải xoăn tươi, chứa đến:
- Vitamin K: 547 mcg (684% RDV) / 1062 mcg (1328% RDV) khi nấu chín
- Vitamin A: 10302 IU (206% RDV) / 17709 IU (354% RDV) khi nấu
- Vitamin C: 80.4 mg (134% RDV)
- Mangan: 0.5 mg (27% RDV)
- Đồng: 0.2 mg (10% RDV)
- Vitamin B6: 0.2 mg (9% RDV)
- Canxi: 90.5 mg (9% RDV)
- Kali: 299 mg (9% RDV)
- Folate: 19.4 mcg (5% RDV)
Bạn sẽ có tất cả các loại vitamin trên giúp bạn đạt được lượng viamin thiết yếu mỗi ngày mà chỉ hấp thụ có 33 calo!
Chức năng của vitamin K là gì ?
Vitamin K kích hoạt protein trong cơ thể để sản suất ra tế bào trong xương, phổi và tim.
Nó còn ngăn ngừa xơ vữa động mạch và một số loại ung thư nhất định. Kết quả từ một nghiên cứu cho rằng “vitamin K có thể ức chế sự tồn tại của một số loại ung thư tuyến tụy.”
Giờ tôi cá vitamin tổng hợp của bạn không thể chứa 1328% lượng vitamin K như trong một cốc cải xoăn.
Và cũng đừng quên cải xoăn còn có vitamin A.
Đa phần vitamin tổng hợp chứa vitamin A dạng beta-carotene. Nhưng cải xoăn còn có lutein và zeaxanthin – carotenoids hoạt động giống các chất chống oxy hóa chống lại các gốc tự do gây ung thư.
Theo một đánh giá, hơn 70% nghiên cứu cho rằng có mối liên quan giữa cây họ cải như cải xoăn và việc phòng chống ung thư. Bạn có biết cần một lượng bao nhiêu vitamin tổng hợp để đem đến cùng tác dụng như cải xoăn không ?
Đây chỉ là một ví dụ về cách tìm ra các chất chống oxy hóa và phytonutrient có trong thức ăn và nó tốt hơn so với những gì có trong vitamin tổng hợp.
Chất Selen và Magiê có trong đậu Brazil
Selen là một trong những khoáng chất vi lượng thiết yếu có thể ngăn chặn những rối loạn chuyển hoá, góp phần xây dựng một cơ thể khỏe mạnh.
Có bạn thích, có bạn ghét đậu, còn tôi thì thích tất cả những gì có lợi.
Quan điểm của tôi là nên ăn đậu mỗi ngày. Nó giống như uống vitamin vậy.
Tại sao? Bởi vì chúng là nguồn cung cấp selen tốt nhất. Chỉ một hạt đậu Brazil thôi cung cấp đến 95 mcg selen – tương ứng với 774% lượng cơ thể cần.
Nhiều bảng ghi thành phần dinh dưỡng có liệt kê ra lượng selen nhưng không có nghĩa là bạn không nên chú ý đến lượng selen bạn nạp vào (hay lượng cơ thể đang thiếu).
Trong khi hầu hết mọi người đều uống vitamin C để tăng cường hệ miễn dịch mỗi khi bị cảm thì bạn có thể bắt đầu nhai đậu Brazil.
Chức năng của selen giống như chất chống oxy hóa giúp tăng cường hệ miễn dịch.
Hãy lấy nghiên cứu này làm ví dụ: khi những con chuột có nồng độ selen thấp tiếp xúc với virus cúm, chúng có tỉ lệ bị viêm nhiễm cao hơn và nghiêm trọng hơn.
Đó là bằng chúng của việc đầy đủ dưỡng chất sẽ giúp bạn khỏi bị bệnh. Tăng nồng độ selen mỗi khi bạn bị cảm cúm giúp giảm sự viêm nhiễm và nếu có bệnh cũng dễ trị hơn.
28g đậu Brazil có 4g protein và 2g chất xơ – chắc chắn nhiều hơn trong vitamin tổng hợp.
Với lượng như trên, nó cung cấp đến 27% lượng magiê, 25% đồng và 20% phốt pho trên tổng lượng cơ thể cần mỗi ngày.
Tất cả điều này có nghĩa là nó giúp bạn hấp thu năng lượng từ thực phẩm tốt hơn, tăng cường chức năng tuyến giáp, làm lành các mô, hỗ trợ sức khỏe răng và xương.
Cũng đừng quên magiê, nó được biết đến như là “thuốc chống cảm” bởi vì nó giúp giảm stress và lo âu.
Bạn có nạp đủ magiê không? Bạn chỉ nên dùng đủ liều khuyến nghị, cái gì dùng quá nhiều cũng sẽ gây ra các vấn đề về bệnh lí và sức khỏe.
Các loại tôm cua nghêu sò ốc hến: Vitamin B12, Kẽm và Mangan
Hồi nhỏ, có ai mà nghĩ tách vỏ con hàu sần sùi xấu xí ra rồi nghĩ việc ăn sống thứ sinh vật bên trong là an toàn?
Tuy nhiên, cũng như bạn, khi lớn lên tôi đã thông minh hơn và bây giờ tôi ghiền hàu chết đi được.
Nhóm này bao gồm ngêu, hàu, sò, chem chép, ốc, cua, tôm, … Cơ bản là tất cả những con gì sống dưới nước và có vỏ.
Chúng có ít chất béo nhưng lại giàu protein và chất dinh dưỡng. Và chúng là một trong những nguồn cung cấp vitamin B12 tốt nhất.
Xem qua qua lượng vitamin B12 có trong 100g các con đó khi nấu lên nhé:
- Ngêu, Sò: 98.89 mcg (1648% lượng cần mỗi ngày)
- Hàu: 28.8 mcg (480% lượng cần mỗi ngày)
- Chem chép: 24 mcg (400% lượng cần mỗi ngày)
Những con số này có lẽ hơi khủng khiếp nhưng đừng lo, lượng vitamin B12 dư ra có thể được dự trữ tại gan trong vòng một năm!
Nhóm động vật có vỏ này (ngêu, sò, ốc, tiếng Anh gọi chung là sellfish) còn là nguồn cung tuyệt vời các khoáng chất như sắt, kẽm, selen, cholin, mangan.
Kẽm “cần thiết cho quá trình sinh trưởng và phát triển, chuyển hóa năng lượng, chức năng miễn dịch”. Đàn ông thì cần khoảng 11mg kẽm mỗi ngày trong khi phụ nữ chỉ cần 8mg. Trong 85gam hàu chín chứa đến 66.8mg kẽm (445% lượng cần mỗi ngày).
Bạn cũng tìm thấy từ 50 – 340% lượng mangan cơ thể cần trong một ngày từ 3 con khoái khẩu kể trên. Đây là một khoáng chất giúp cơ thể:
- Phục hồi mô, xương và hocmoon tình dục;
- Hấp thu canxi;
- Chuyển hóa chất béo và tinh bột;
- Điều tiết đường máu;
- Duy trì chức năng não và thần kinh.
Đó chắc chắn là một điểm cộng cho nhóm hải sản này và một điểm trừ cho vitamin tổng hợp – nếu bạn đang so sánh chấm điểm.
Rong biển cung cấp Iốt
Nhiều người chỉ biết tới rong biển là thứ đen đen được bọc xung quanh cuộn sushi.
Rong biển là thực vật biển, loại ăn được có màu đỏ, xanh và nâu bao gồm cả tảo có trong các đại dương.
Chúng là nguồn cung cấp tuyệt vời chất xơ, canxi, vitamin và khoáng chất. Rong biển Nori chứa 47% protein trên mỗi cốc 20 calo.
Rong biển như tảo bẹ có thể giúp điều chỉnh hocmoon vì chúng có nhiều lignan.
Lignan “chặn tiết tố estrogen hóa học gây ra bệnh ung thư ở người như ung thư vú”. Đó là lí do tại sao phụ nữ ở Nhật Bản, nước thích dùng rong biển, có tỉ lệ ung thư vú thấp.
Nhưng một trong những lí do khiến các loại rong biển như tảo bẹ, rong biển nori, kombu, wakame tốt cho sức khỏe là vì chúng giàu iot.
Iot tồn tại tự nhiên trong đất và nước biển. Vì nguồn cung dồi dào và đa dạng nên thật khó tin khi 1/3 dân số thế giới thiếu iot.
Việc thiếu hụt iot dẫn tới:
- Bướu cổ;
- Vấn đề về tuyến giáp;
- Khiếm hữu trí tuệ;
- Chậm tăng trưởng/ phát triển trí tuệ;
- Phát triển bất thường;
- Suy giáp ở trẻ;
- Tăng tỉ lệ sẩy thai và tử vong ở trẻ sơ sinh.
Thiếu iot có thể dẫn đến suy giáp, với các triệu chứng như là:
- Mệt mỏi, kiệt sức, chậm chạp;
- Khó giảm cân;
- Da khô;
- Rụng tóc;
- Táo bón;
- Nhạy cảm với lạnh.
Để đối phí với vấn nạn toàn cầu này, đặc biệt ở những nước kém phát triển, iot đã được thêm vào muối và tạo ra muối iot.
“Một muỗng café muối iot chứa tương đương 400 μg iot. Đa số vitamin tổng hợp chứa ít nhất 150 μg iot, nhưng chỉ có một nửa số vitamin tổng hợp ở Hoa Kì chứa iot”.
Lượng iot khuyến nghị là 150 μg (micrograms).
Nhưng thử xem qua lượng iot có trong 1g rong biển nhé:
- Tảo bẹ: 700 – 1500 μg
- Rong biển Nhật Wakame: 30 – 110 μg
Số đẹp, đúng không?
Tuy nhiên, việc nạp quá nhiều iot có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe. Nên trải đều lượng rong biển sử dụng ra cả tháng để đảm bảo bạn không dùng quá nhiều iot.
Cá cung cấp Omega-3s
Cà mòi, cá thu, cá trích, cá ngừ có dầu cá mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe hơn vitamin tổng hợp thông thường.
Dầu cá rất giàu acid béo omega-3 là EPA và DHA.
Những tác dụng của acid béo này có thể kể đến như:
- Phòng ngừa các vấn đề về tim mạch;
- Giảm huyết áp;
- Giảm viêm;
- Chống đông máu.
Theo một đánh giá, khi các ứng viên tham gia nghiên cứu dùng 200 – 400g dầu cá hai lần một tuần, họ ngăn ngừa được vấn đề loạn nhịp tim và giảm nguy cơ đột quỵ vì đau tim.
“Đột tử do đau tim hàng năm gây ra 300,000 ca tử vong ở Hoa Kì và hàng triệu ca trên thế giới”, theo các nhà nghiên cứu.
Nhưng con số này có thể giảm đi nếu nhiều người bắt đầu ăn thực phẩm từ biển thay vì từ các trang trại.
Các nhà khoa học trong một công trình nghiên cứu 1,674 người cao tuổi suốt bảy năm và theo dõi lượng thịt và hải sản họ ăn. Nghiên cứu gia đã khám phá ra rằng những người có ăn dầu cá hoặc hải sản ít nhất một tuần một lần có “ít nguy cơ mắc các bệnh suy giảm trí nhớ, gồm cả Alzheimer”.
Thậm chí Hiệp hội Tim mạch Hoa Kì còn khuyến cáo mọi người nên dùng dầu cá ít nhất hai lần một tuần.
Trong khi mọi người dùng thuốc dầu cá thì có thể gây ra một số tác dụng phụ như buồn nôn, ợ tanh, và phân lỏng khiến khiến nhiều người chẳng muốn dùng.
Thay vào đó, hãy thực hiện chế độ ăn uống với nhiều thực phẩm giàu Omega-3.
Bạn cần bao nhiêu omega?
“Lượng omega-3 cơ thể bạn cần để giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính vẫn chưa được nghiên cứu đầy đủ. Đó là lí do tại sao không có lượng omega-3 cụ thể nên dùng trong một ngày”.
Sau đây là lượng omega-3s có trong 85g cá:
- Cá thu: 2506 mg;
- Cá hồi: 2151 mg;
- Cá cơm: 1303 mg;
- Cá ngừ: 1136 mg.
Những loại cá này không chỉ tốt cho sức khỏe tim mạch mà còn chứa nhiều protein có lợi. Một lát cá hồi fillet cung cấp đến 39g protein!
Một vài người nói cá là thức ăn tốt cho sức khỏe nhất thế giới, bên cạnh cái cây và rau.
Đừng quan tâm nhiều đến lượng calo vì những loại cá này nằm trong nhóm cung cấp chất béo có lợi cho cơ thể mà bạn nên ăn nhiều.
Ớt chuông vàng: thành phố Vitamin C
Tiến sĩ Marian Neuhouser giải thích:
“Vitamin C trong các viên uống không có hiệu quả như Vitamin C trong một quả cam (hay rau), vì chúng được bao quanh bởi chất xơ, flavonoid và carotenoid. Tất cả các dưỡng chất này cũng làm việc với nhau thì mới giúp cơ thể khỏe mạnh được”.
Có thể bạn nghĩ là các loại cam quýt có rất nhiều vitamin C, nhưng bạn có biết những quả ớt chuông vàng và đỏ còn chứa nhiều vitamin C hơn?
Bạn sẽ tìm thấy 100 mg vitamin C trong một trái cam lớn, nhưng có đến 341 mg vitamin C trong một trái ớt vàng to. Nó hơn 569% lượng mà cơ thể bạn cần trong một ngày.
Ớt đỏ và ớt xanh cũng là sự thay thế tuyệt vời, cung cấp lần lượt 209 mg (349% nhu cầu mỗi ngày) và 132 mg (220% nhu cầu mỗi ngày).
Cơ thể chúng ta không trữ vitamin C nên chúng ta cần cung cấp một lượng vừa đủ mỗi ngày, vào khoảng 70 – 90 mg (tùy thuộc vào giới tính và độ tuổi).
Vậy nên không quan trọng hôm nay bạn ăn cam quýt và hôm sau bạn ăn ớt chuông hay ngược lại thì đều tốt cả.
Khi thiếu vitamin C, chúng ta sẽ bị “giảm sức đề kháng chống lại một số mầm bệnh nhất định”, nghĩa là vi khuẩn sẽ dễ xâm nhập vào cơ thể và làm suy giảm sức khỏe.
Không giống như những viên và gói vitamin C, những trái ớt ngon lành không gây hại cho dạ dày, lợi ích lớn nhất của việc bổ sung vitamin bằng thực phẩm.
Tổng kết
Steven Salzberg có đúng khi nói về việc lãng phí tiền bạc để mua vitamin không?
Chắc chắn là bạn có thể có tất cả các loại vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa và phytonutrients bạn cần từ bữa ăn. Ăn uống bằng thực phẩm thật sẽ giúp chúng ta sống lâu hơn.
Nhưng vẫn còn tùy thuộc vào bạn cũng như bác sĩ quyết định bạn có nên dùng bổ sung vitamin tổng hợp không.
Một khi bạn ăn uống đúng cách, lượng vitamin và khoáng chất trong bữa ăn có thể tốt hơn nhiều so với dùng vitamin tổng hợp.
Bạn có dùng viên bổ sung vitamin nào không? Bạn có dự định chuyển sang chế độ ăn uống phù hợp thay cho việc uống viên vitamin không? Tôi hy vọng nhận được chia sẻ từ các bạn ở mục comment bên dưới nhé !
Bình luận